اصطلاحات دوچرخه

تنه ( Frame) : در اصل شاسی چرخ است که کلیه لوازم به آن بسته شده و طراحی خاصی برای هر رشته داشته و انواع مختلف آلیاژ دارد .


تنه ( Frame) : در اصل شاسی چرخ است که کلیه لوازم به آن بسته شده و طراحی خاصی برای هر رشته داشته و انواع مختلف آلیاژ دارد . که از قسمتهای مختلفی تشکیل شده به شرح زیر :

پیشانی (Head Tube ) - لوله بالایی تنه (Top Tube)- لوله زیرین تنه (Down Tube ) - لوله نگهدارنده زین در تنه(Seat Tube ) - قسمت زیر زنجیر در تنه ( Chain Stay )

  پیشانی (  Head Tube ) : قسمتی از تنه که برای نگه داشتن دوشاخه چرخ جلو  و کاسه دو شاخ تعبیه شده است.

  تقویت ( Gusset ) : محل اتصال پیشانی با لوله زیرین دوچرخه به دلیل اینکه ضربات بیشتری به آن نقطه وارد می شود باید تقویت گردد

  کاسه دو شاخ (headSet ): دوشاخ یا همان کمک جلو را به تنه متصل می کند .

  فرمان ( Handlebars):برای انتقال نیرو از چرخ جلو به دستها و از دستها به چرخ جلو بکار می رود.که در دو نوع فرمان قوس دار(Riser Bar ) و فرمان صاف (Flat Bar) هستند .

  شاخ گاوی ( Bar End ) : به دو سر فرمان بسته شده و برای داشتن وضعیت متفاوت در دوچرخه سواری و در رشته های سربالای و مسافتهای طولانی کاربرد داشته

  کرپی فرمان( Stem  ):نگهدارنده میله فرمان و انتقال دهنده نیرو بین فرمان و دو شاخه که مانند دو ضلع یک زاویه است ، در دوچرخه های کورسی این زاویه حاده و در دوچرخه های کوهستان ،منفرجه است .

  سیم (  Cable) : جهت انتقال نیرو  در سیستم ترمز و تعویض دنده کاربرد دارد .

  روکش سیم ( Brake Line ) : جهت محافظت از سیم در عدم برخورد با تنه یا دیگر جاهای لازم بر روی تنه استفاده می گردد.

  کتی ترمز ( Brake Lever  ): نیرو را از دستها به گیره  ترمز انتقال می دهد و محلش بر روی فرمان می باشد.

  سیستم دنده (Drivetrain ) :شامل سر دنده – شانژمان – طبق عوض کن – خودرو – طبق قامه – زنجیر می باشد . 

  دنده عوض کن یا سردندهShifter ): جابجا کننده زنجیر روی سینی ها و خودروها

  شانژمان (Derailleur Rear): دنده عوض کن خودرو ها و دارای دو قرقره (Pulley ) می باشد .

  طبق عوض کن (Derailleur Front ): وظیفه طبق عوض کن ،تعویض طبق درگیر است .

  طبق قامه ( Crankset ) : طبق ها یا سینی ها واسطه انتقال نیرو از قامه راست به زنجیر هستند .

  قامه (Crankarm ): قامه چپ برای انتقال نیرو از پنجه رکاب چپ به میل توپ تنه به کار می رود و از قامه راست برای انتقال نیرو از میل توپ و قامه راست به طبق ها استفاده می شود.

  قامه کش (  Cotterless Crank Extractor ): وسیله ای است برای جداکردن قامه از میل توپ تنه .

  پدال(Pedals):به قامه ها بسته شده و محل قرار گیری پا برای رکاب زدن است و در انواع ساده (Platform Pedals)و قفل شو می باشد .

  پنچه لوک یا فیکس (Cripples Crank  ) : پنجه رکاب و پای دوچرخه سوار را با هم متصل ( فیکس ) می کند .

  چرخها(wheel set ): به مجموعه طوقه و توپی و پره گفته می شود .

  طوقه Rim ): قسمتی از هر چرخ است که از داخل پره ها به آن متصلند و از بیرون لاستیکها(Tire ) و تیوپ (Tube ) روی آن قرار گرفته اند و واسطه انتقال نیرو بین پره ها و لاستیک است .

  کش داخل طوقه : یک کش بسته و یکنواخت به عرض یک تا دو سانتیمتر است که روی سرپره ها در داخل طوقه قرار می گیرد تا تیوپ از جراحت سرپره ها مصون بماند .

  پره (Spoke  ): عامل انتقال نیرو بین توپی و سر پره و محکم کننده پره به طوقه و توپی به چرخ.

  سرپره (Nipple ): عامل انتقال نیرو بین پره و طوقه که پره را با‌ان سفت و شل می کنند .

  تیوبلس (Tubeless Tires ) : تایر یا لاستیکی که از باد پر شده بدون داشت تیوپ

  تای لیور :اهرمی است پلاستیکی که برای خارج کردن لاستیک  از طوقه  استفاده میشود .

  سوزن باد : مانند شیر یکطرفه در مسیر باد تیوپ عمل می کند ، باد از یک طرف می تواند وارد شود و از طرف دیگر نمی تواند خارج شود .

  والف : مجموعه کنترل ورود و خروج هوا در تیوپ

  دو پهن کردن ( Pinch Flat ) : به پنچری که بر اثر ترکیدن تیوپ به وجود می آید  و دو طرف مقابل یک دیگر پاره می شوند .  

  ضامن (  Quick Release ): دسته ای است برای محکم کردن توپی و چرخ به دو شاخه یا میله زین به تنه

  توپی چرخ (Hub ): استوانه ای است که پره ها به آن متصلند و وزن دوچرخه را توسط ساچمه ها از میل توپ چرخ می گیرد و به پره ها منتقل می کند و محلی برای قرار گرفتن  ساچمه ها یا بلبرینگ داخل آن درنظر گرفته شده است و در بیرون سوراخهایی برای پره ها دارد .

  میل توپ چرخ (Axle ): توسط دو مهره یا ضامن به دو شاخه عقب یا جلو متصل می شود و وزن دوچرخه را از تنه می گیرد و توسط گیوها به ساچمه و توپی انتقال می دهد .

  گیو ( Cone Hub ): نگهدارنده ساچمه ها در محل خود بین گیو و کاسه موجود در توپی چرخ است .

  آچار گیو (  Hub Cone Wrenches ): وسیله ای است مانند آچار تخت که برای نگه داشتن گیو، زیر مهره نگهدارنده به کار می رود . این آچار نازک است و به راحتی می تواند گیو را زیر مهره بگیرد .

  خودرو ( Cassette Sprocketیا Cog یا  Freewheel  ): واسطه انتقال نیرو از زنجیر به توپی چرخ عقب است .

  خودرو باز کن ( Sprocket Holding Tool  ): دو نوع اچار خودرو باز کن وجوددارد: ‌یکی برای بازکردن لایه های خودرو از استوانه و دیگری برای بازکردن استوانه حامل خودرو ها از توپی

  توپی عقب و استوانه( Freewheel ) : به مجموعه توپی عقب همراه با استوانه که خودروها روی آن قرار می گیرند

  زنجیر‌(Chain ): واسطه انتقال نیرو از طبقها به خودروهاست .

  زنجیر باز کن (  Chain Connecting Tools ): برای خارج کردن و جا انداختن پینهای نگهدارنده قطعات زنجیر بکار می رود .

  توپی تنه ( bottom bracket ):استوانه ای شکل است و دارای ساچمه یا بلبرینگ است . در قسمت پایینی تنه قرار می گیرد که محور گردانده رکابها به آن بسته می شود .

  دینام (  Dynamo ): مولد الکتریسیته از انرژی مکانیکی ،که در دوچرخه معمولا انرژی را از چرخ می گیرد و برق ایجاد شده به مصرف چراغهای دوچرخه می رسد . در مدلهای جدید توپیهای چرخ نقش دینام دارند.

  زین (Saddle  ): محل قرار گرفتن نشیمنگاه دوچرخه سوار .

  لوله زین (  Seat post ): زین بر روی آن گرفته و سر دیگرش درون تنه وارد شده و توسط ضامن در تنه محکم می شود .

  ساچمه خور :محل قرار گرفتن مجموعه ای از ساچمه ها کنار هم در یک محدوده مشخص کار روانکاری راانجام می دهند .

  مزیت مکانیکی : حاصل تقسیم طول بازوی محرک بر طول بازوی مقاوم ،که در چرخ عقب دوچرخه ،شعاع چرخ بازوی مقاوم است و شعاع خودرو بازوی محرک . هر چه شعاع خودرو بزرگتر باشد طول بازوی محرک بیشتر می شود و مزیت مکانیکی بالاتر می رود ،درنتیجه رکاب زدن با نیروی کمتر میسر می شود .

  کارایی مکانیکی(efficiency):میزان انرژی که شما برای حرکت دوچرخه صرف می کنید .

  آچار آلن (Allen Key ) :آچار های به صورت استوانه شش ضلعی  و به صورت L) ) هستند که داخل سر پیچها قرار می گیرند و می توان پیچها را شل و سفت نمود . بیشتر پیچهای دوچرخه آلن خور هستند .

  دوشاخ جلو (Fork ) : توپی چرخ جلو در پایین دوشاخ بسته شده و از بالا در پیشانی توسط کاسه دوشاخ به تنه متصل گشته و به صورت ساده  و کمک فنر دار (Suspension Fork ) می باشد .

  پاشاخ ( Double Crown Fork ) : همان دوشاخ فنری است البته بلندتر به جهت بازی بیشتر در رشته دانهیل کاربرد دارد .

  تنظیم وزن در کمک فنر(Sag ) : که فرد  نسبت به وزن باید یا کمک را باد کند یا درجه آنرا تنظیم کند .

  تنظیم کمک فنر ( Damper ): مکانیزمی است که حالت ارتجای فنر را تنظیم می کند .

  ترمز سیمی با لقمه( V-brake ) : ترمزی است که بر روی طوقه عمل می کند و به «وی برک» نام تجاری محصول شیمانو در دنیا شناخته می شود.

  لقمه ترمز(Brake Pad ): از مواد خاصی ساخته شده تا هنگام چسبیدن به طوقه سبب توقف دوچرخه بشود و قابل تعویض و مصرفی می باشد . در سیستم ترمز دیسکی  لنت ترمز (  ( Brake Shoeنامیده می شوند .

  ترمز دیسک( Disc Brake ): بسته می شوند نزدیک توپی چرخها و با فشردن ترمز لنتها به صفحه دایره وار یا همان دیسک می گیرد و باعث توقف می شود و انواع مکانیکی یا همان سیمی و نوع هیدرولیک یا روغنی دارد .

  ترمز دیسک روغن (Hydraulic Disc Brake ): سیستم ترمز با فشار روغن درون لوله های باریک عمل می کند.

  ترمز دیسک سیم یا مکانیکی ( Mechanical Disc Brake ): سیستم ترمز که توسط سیم عمل می کند .

  صفحه دیسک( Rotor ): صفحه آهنی با آلیاژ خاص که لنتها بر روی این صفحه عمل می کنند .

  گریپ (Grip ) : از جنس لاستیکی و فومی و ژله ای ساخته می شود و محل قرار دادن و گرفتن فرمان توسط دستها است و بر دو سر فرمان قرار می گیرد .

  بازی کمک فنر(suspension travel): میزان بالا و پایین رفتن کمک فنر ها

  مبتدی (Beginner ) : به فردی که تازه شروع به فعالیتی می کند و تجربه و مهارت لازم را ندارد .

  حرفه ای (Professional) :   فردی است که تمامی تکنیکها و مهارتهای لازم را آموخته و بیشتر اوقات زندگی خود را صرف همان فعالیت می کند 

  تنه خشک( hard tail):تنه ها یا دوچرخه هایی که کمک فنر عقب ندارند.

  مسیر مالرو (Single Track یا Off Road  ): مسیرهای باریک کوهپیمایی یا محل رفت و آمد حیوانات اهلی و بارکش که به صورت مسیری تمیز و کوبیده شده با حدودی مشخص است .

  مسیر فنی(technical train): مسیری که به دلیل باریک بودن مسیر و قرار گرفتن در کنار پرتگاهها یا قرار داشتن دریک سرازیری تند یا داشتن موانعی نظیر سنگهای بزرگ یا ریشه درختان عبور از آنها نیاز به مهارت و تجربه داشته باشد .

  جفت کشیدن (Bunny Hop ) : بلند کردن و بالا کشیدن دو چرخ به طور همزمان در جهت عبور از چالها یا موانع یا حرکات نمایشی

  کلاه فک دار ( Full Face Helmet ) : کلاه ایمنی  که تا قسمت فک را هم پوشش داده و شبیه کلاه ایمنی موتور سیکلت بوده و در رشته دانهیل کاربرد دارد .